Bài 2: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG CÂY
&&&
I/ Các dòng vận chuyển trong cây:
Các chất trong cây được vận chuyển theo 2 dòng mạch là: dòng mạch gỗ và dòng mạch rây:
|
Điểm phân biệt
|
Dòng mạch gỗ
|
Dòng mạch rây
|
|
Cấu tạo mạch
|
- Gồm các tế bào chết là quản bào và mạch ống.
|
Gồm các tế bào sống là ống rây và tế bào kèm
|
|
Thành phần của dịch
|
- Chủ yếu là nước và các ion khoáng, một số ít chất hữu cơ do rễ tổng hợp.
|
Chủ yếu là saccarozo, các aa, vitamin, hoocmon... một số ion khoáng được sử dụng lại
|
|
Động lực
|
Gồm 3 lực:
- Lực đẩy: do áp suất rễ.
- Lực hút: do thoát hơi nước.
- Lực liên kết: giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch.
|
- Do sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn và cơ quan chứa, cơ quan sử dụng.
|
|
Chức năng
|
- Là dòng đi lên: vận chuyển nước, ion khoáng từ đất vào mạch gỗ, lên thân, cành, lá.
|
- Là dòng di xuống: vận chuyển các chất hữu cơ do quang hợp tạo thành từ lá xuống cơ quan sử dụng hoặc cơ quan chứa.
|
II/ Cơ chế vận chuyển các chất trong mạch .
- Nước vận chuyển trong mạch theo cơ chế: thụ động ( thẩm thấu).
- Muối khoáng và các chất hữu cơ vận chuyển theo cơ chế thụ động và chủ động.