CHUYÊN ĐỀ
Bài 5,6. DINH DƯỠNG NITƠ Ở THỰC VẬT
&&&
1/ Vai trò sinh lí của nguyên tố nitơ.
- Vai trò cấu trúc :tham gia cấu tạo protein, axitnucleic..
- Vai trò điều tiết : là thành phần các enzim, hoocmon….
2/ Cây chỉ hấp thụ nito trong đất ở dạng muối hòa tan.
2 dạng nito hòa tan cây hấp thụ được là NH4+ (amoni) và NO3- (nitrat).
3/ Nguồn cung cấp Nitơ tự nhiên cho cây :
- Nito trong không khí (N2): cây không hấp thụ trực tiếp được.
- Nito hữu cơ trong đất: cây không hấp thụ trực tiếp được.
- Nito khoáng trong đất: cây hấp thụ được NH4+ (amoni) và NO3- (nitrat).
I/ QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA NITƠ Ở MÔI TRƯỜNG
1/ Sơ đồ chuyển hoá nitơ trong đất .
Vi khuẩn amôn hóa vi khuẩn nitrat hóa
Vật chất hữu cơ NH4+ NO3-
2/ Quá trình cố định Nitơ không khí:
- Định nghĩa: là quá trình liên kết N2 với H2 để tạo thành NH3
- Vi sinh vật tham gia: vi sinh vật tự do, vi sinh vật cộng sinh
- Điều kiện xảy ra : các lực khử mạnh , cung cấp ATP, có enzim Nitrogenaza, trong điều kiện kị khí.
- Để hạn chế sự mất mát nito trong đất cần đảm bảo độ thoáng cho đất.
II/ QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA NITƠ Ở TRONG CÂY
Đồng hoá nitơ ở thực vật gồm 2 quá trình: khử nitrat và đồng hoá amoni
- Cây hấp thụ được 2 dạng nito hòa tan là NH4+ ( amoni) và NO3- ( nitrat).
- Nhưng cơ thể thực vật chỉ sử dụng trực tiếp được NH4+ nên trong mô thực vật phải diễn ra qua trình khử nitrat.
1/ Quá trình khử nitrat:
- Định nghĩa: Là quá trình chuyển hóa NO3- thành NH4+
- Cơ chế: NO3- (nitrat) → NO2- (nitrit) → NH4+ (amoni)
- Xảy ra ở mô rễ và mô lá với sự tham gia của nguyên tố Mo và Fe.
2/ Quá trình đồng hóa amoni theo 3 con đường:
- Amin hóa trực tiếp các axit xeto: ( Axit xeto + NH3 → Axit amin)
- Chuyển vị amin: (Axit amin + Axit xeto → Axit amin mới + Axit xeto mới)
- Hình thành amit: ( Axit amin dicacboxilic + NH3 → Amit ).
*Ý nghĩa quá trình hình thành amit:
- Đó là cách giải độc NH3 tốt nhất cho cây.
- Amit là nguồn dự trữ NH3 cho các quá trình tổng hợp axit amin trong cơ thể thực vật khi cần thiết.
III/ Phân bón với năng suất cây trồng .
- Phân bón giúp bổ sung dinh dưỡng khoáng cho cây.
- Bón phân hợp lí có tác dụng làm tăng năng suất cây trồng và không gây ô nhiễm môi trường
- Có hai cách bón phân: bón qua rễ (bón xuống đất) và bón qua lá.